Verspreiding
Het vliegend hert is in Nederland aanwezig op de Veluwe, in Twente, het Rijk van Nijmegen, midden-Limburg en Zuid-Limburg. Binnen deze verspreidingsgebieden bevindt de soort zich in meerdere, grotendeels geïsoleerde deelgebieden. Alhoewel vliegend hert goed kan vliegen, verspreid de soort zich nauwelijks, waardoor er vrijwel geen uitwisseling is tussen geïsoleerde populaties.
De soort is waterminnend en voor de ontwikkeling van haar larven afhankelijk van door schimmels aangetast rottend eikenhout. Vroeger was dit aanwezig in de vorm van langzaam wegkwijnende zeer oude eiken. Deze zijn er al lang niet meer in Nederland. De plaatsen waar de soort de laatste 200 jaar heeft kunnen overleven in ons land zijn de plekken waar dit type hout min of meer kunstmatig aanwezig was. Veelal in de vorm van hakhout cultuur. Hier bleven stompen staan die uiteindelijk wegrotten. Het verspreidingsgebied is daardoor beperkt. De hakhoutcultuur is vrijwel helemaal uit Nederland verdwenen en het vliegend hert bevind zich nu voornamelijk in en rond natuurgebieden, in zuidhellingen en zuidranden van bossen. Vaak worden oudere, bloedende bomen gebruikt als ontmoetingsplekken.
Beleidskader
Nederlandse natuur wordt sinds 1 januari 2024 beschermd onder de Omgevingswet (voorheen Wet Natuurbescherming). Het vliegend hert wordt daaronder beschermd door het beschermingsregime van de Habitatrichtlijn, verdrag van Bern en Bonn (art. 11.46 van het Besluit activiteiten leefomgeving). et vliegend hert is opgenomen in annex III van de Bern-conventie. Dat wil zeggen dat iedere lidstaat regels moet vaststellen die ervoor moeten zorgen dat populaties van deze soorten niet in gevaar komen.
Het vliegend hert is in de Habitatrichtlijn opgenomen in bijlage II. Deze bijlage bevat dier- en plantensoorten van gemeenschappelijk Europees belang voor de instandhouding waarvan aanwijzing van speciale beschermingszones vereist zijn. Dit houdt in dat, als de kever in Nederland gevestigd blijft, beschermde gebieden (Natura 2000) aangewezen zullen moeten worden.
- het opzettelijk verstoren, vangen of doden van de soort;
- het in bezit hebben van aan de natuur onttrokken exemplaren;
- het beschadigen, vernielen, wegnemen of verstoren van voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van de soort.
Waarnemingen
Een ontmoeting met dit dier, zeker met een mannetje, blijft velen meestal helder voor de geest staan. We willen alle mensen die ooit zo’n ervaring hebben gehad vragen om de waarneming door te geven. Op die manier kunnen wij proberen om met behulp van al die waarnemingen zinvolle suggesties te doen met betrekking tot het behoud van deze soort in ons land. Waarnemingen kunnen doorgegeven worden door ze, voorzien van een foto, in te voeren op Waarneming.nl.
Netwerk Ecologische Monitoring
Het transect-monitoringsnetwerk voor het vliegend hert is in 2019 opgezet en telt momenteel zo’n 40 routes verdeeld over de provincies Gelderland, Overijssel en Limburg. Daarnaast worden op een aantal locaties punttellingen gehouden, vooral bedoeld voor mensen die het vliegend hert in hun eigen tuin hebben of mensen die geen transect van 500 meter kunnen of willen lopen of voor locaties die te klein zijn om een transect van 500 meter neer te leggen.
Deze monitoring kan uitstekend uitgevoerd worden door vrijwilligers, met enige begeleiding, en kost niet veel tijd. Het transect lopen kost 30 minuten, en moet tijdens de vliegtijd (eind mei – eind juli), een keer per week op een avond gelopen worden.
Interesse? Meld je dan aan bij eis@naturalis.nl onder vermelding van vliegend hert monitoring.
Meer leren:
Waarneming.nl
Publicaties
Nature Today:
- Het vliegend hert, de eik en de andere houtsoorten (9 April 2025)
- Week van het vliegend hert (31 Juli 2023)
- Vliegend hert terug in Oost-Twente (22 Mei 2023)
- Hoe gaat het nu echt met het vliegend hert (23 Mei 2022)
- Netwerk van oude aftakelende eikenbomen essentieel voor Veluwse populatie vliegend hert (11 Juni 2021)
- Vliegend hert ondanks het weer toch weer erg vroeg (26 Mei 2021)
- Doe mee aan de monitoring van het vliegend hert (28 Mei 2018)
- Veluws vliegend hert vooral een stadssoort? (5 Juni 2017)
- Gezocht: vliegende herten rond Nijmegen (4 Juni 2013)
