Nature Today 21-MEI-2025 – Alle bijen zijn goed voor de biodiversiteit. Toch? Niet altijd. Voor de bestuiving van alle verschillende bloemen zijn vooral veel soorten wilde bijen nodig. In de Biesbosch vormen de door imkers gehouden, vele miljoenen honingbijen een te sterke concurrentie voor wilde bijen. Recent onderzoek maakt het negatieve effect van de honingbij op inheemse bijen, zweefvliegen en hommels duidelijker.
Meer dan 150 soorten
Staatsbosbeheer-boswachter Joey Braat vertelt dat in Nationaal Park De Biesbosch minimaal 97 verschillende soorten wilde bijen leven, 11 soorten hommels en 51 soorten zweefvliegen. Dat blijkt uit recent onderzoek van het EIS Kenniscentrum Insecten. Samen zorgen zij voor de bestuiving van allerlei soorten veelvoorkomende en zeldzame planten in De Biesbosch, Nederlands enige zoetwatergetijdegebied. Het is een kwetsbaar natuurgebied van 9.500 hectare, ingeklemd tussen snelwegen, landbouw en steden. De insecten zijn onmisbaar voor het in stand houden van de unieke leefgebieden op deze plek.
Onderzoek toont negatieve effecten aan
De afgelopen jaren zijn er verschillende onderzoeken gedaan om beter te snappen wat er met en door de bijen in de Biesbosch gebeurt. Het voorkomen van de reuzenbalsemien is onderzocht, de hoeveelheid honingbijen versus wilde bijen en het effect van honingbijen op de wilde bijen. De conclusies zijn duidelijk. Het aantal honingbijen is veel te groot, met een negatief effect op het ecosysteem als gevolg. “Er is helemaal niks mis met een hobby-imker die een bijenkast in zijn tuin plaatst”, benadrukt Joey nogmaals. “Maar de grote schaal waarop het nu gebeurt – commerciële bedrijven uit binnen- en buitenland die honderden kasten vlak naast het gebied plaatsen – veroorzaken veel schade. Zoals het nu gaat is het in feite ‘intensieve veeteelt’ in een Natura 2000-gebied.”
De onderzoeken zijn in opdracht van de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant gedaan. Nu is het wachten op beleid waarmee de negatieve effecten van de honingbij worden tegengegaan. Staatsbosbeheer is voorstander van regulering. “Het is nodig dat er een maximumaantal bijenkasten wordt vastgesteld. De provincie Zuid-Holland voert hier nu gesprekken over. Met regulering zou het in ieder geval mogelijk moeten zijn dat bijenkasten minder of niet meer op land van andere overheidspartijen mogen staan. Ook is er echt een zone rondom het gebied nodig, waar minder tot geen volken geplaatst mogen worden. Als dat niet lukt, dan gaan de wilde bijen het gewoon verliezen.”
Wat kan je zelf doen?
Niet alleen in de Biesbosch gaat het slecht met de wilde bijen, zweefvliegen en hommels. In heel Nederland hebben ze het moeilijk. Iedereen met een tuin of een balkon kan hen helpen. Plant inheemse bloeiers, liefst biologisch. Ook helpt het om een bijenhotel in je tuin op te hangen. Omdat wilde bijen niet zo’n grote afstand afleggen, hebben ze bloemen nodig in hun directe omgeving.
Tekst: Staatsbosbeheer
Beeld: Staatsbosbeheer (leadfoto: roodrandzandbij)
Volledig artikel: Nature Today
